با گذر از مطالب ارائه شده در مقالۀ استعدادیابی گاردنر، نوبت به بررسی نهمین هوش ارائه شده توسط آقای گاردنر میرسد که مدتی پس از ارائۀ هوشهای هشتگانه مطرح شد. آقای گاردنر مدتی پس از ارائۀ نظریۀ هوشهای هشتگانۀ خود، بدین موضوع پی برد که برخی انسانها دارای صفات و ویژگیهایی هستند که مرتبط با چیستی و چگونگی خلقت بشر، نحوۀ شکلگیری جهان هستی، چیستی و کیستی خداوند و… میباشد و در هیچ یک از 8 هوش دیگر جای نمیگیرند؛ به همین سبب اقدام به ارائۀ هوشی تحت عنوان هوش هستیگرا کرد. سؤالاتی از قبیل خدا کیست؟ این جهان چگونه پدید آمده؟ این خلقت تا کی ادامه دارد؟ و… از جمله سؤالاتی است که زندگی روزمرۀ این دسته از افراد را به خود درگیر کرده. حال سؤال این است: چطور میشود به این سؤالات پاسخ داد و چگونه میتوان آن را ارتقاء داد؟ برای یافتن سؤالات خود، حتماً در مقالۀ هوش هستیگرا با ما همراه باشید… هوش هستیگرا مدتی پس از ارائه آخرین نظریۀ انواع هوش، به آنها افزوده شد. این هوش تحت عنوان هوش وجودی نیز شناخته میشود و بهمنظور ماهیتی که به خود اختصاص داده، در مقایسه با سایر انواع هوش چندگانه بسیار پیچیده و دشوارتر خواهد بود. هوش هستیگرا به توانایی و قابلیت بهکارگیری از قوۀ شهودی و همچنین تفکرات عمیق، بهمنظور دست یافتن به پاسخ سؤالات بنیادین در زمینۀ وجود انسان و جهان اشاره دارد. افرادی که از مقادیر بالایی از این هوش برخوردار هستند، تمایل و گرایش بسیار زیادی به طرح و جستوجوی پاسخ به پرسشهای اساسی و بنیادین، در خصوص وجود خود، هستی و خالق آن دارند و دائماً به مواردی همچون هدف آفرینش و مرگ فکر میکنند. هوش چندگانه گاردنر به 9 دسته تقسیم میشود: 1:هوش بدنی(جنبشی-حرکتی) 2:هوش درون فردی 3:هوش برون فردی 4:هوش فضایی 5:هوش طبیعتگرا 6:هوش منطقی – ریاضی 7:هوش موسیقیایی 8:هوش زبانی کلامی 9:هوش هستی گرا از آنجا که هر فرد میتواند از چند هوش بهطور همزمان برخوردار باشد، نیاز است توضیحات بسیار دقیقتری در خصوص انواع هوش(ویکی پدیا) از جمله چگونگی رشد هوش، کارایی هریک از هوشها، و… بداند که در ادامه به یکی از آنها میپردازیم: اگر شما هم جزء آن دسته از افرادی هستید که سؤالات بسیاری در خصوص خدا، وجود خود، آفرینش هستی و از قبیل این دسته سؤالات دارید، ابتدا میبایست اطلاعات کاملی در زمینۀ عامل اصلی این سؤالات و افکار که هوش هستیگرا میباشد، در اختیار داشته باشید. برای کسب اطلاعات کامل در خصوص هوش هستیگرا، در ادامۀ این مقاله با ما همراه باشید.
مهمترین موضوعی که این دسته از افراد را به خود درگیر کرده، سؤالات متداول آنها در خصوص چرایی و چیستی آفرینش، مرگ، خدا، بشر، و… میباشد. سؤالاتی از قبیل: خدا کیست؟ ما انسانها از کجا آمدیم و به کجا میرویم؟ سرنوشت جهان هستی چیست؟ سرچشمۀ حیات چیست؟ و… گاردنر معتقد بود پاسخ چنین سؤالاتی، فراتر از درک بشر است؛ زیرا اینگونه مسائل بهقدری کوچک یا حتی بسیار بزرگ هستند که از دایرۀ درک حواس پنجگانه بشر فراتر میروند و تا کنون پاسخی قطعی در خصوص این سؤالات توسط بشر ارائه نشده. افرادی که در این دستهبندی از انواع هوش قرار میگیرند، دید کلینگری دارند. لازم به ذکر است که از این هوش تحت عنوان هوش فلسفی گاردنر، هوش هستیشناسی، هوش وجودگرا، هوش معنوی و هوش متافیزیکی هم یاد میشود. بهطورکلی این هوش بهمنظور قابلیت افراد در شناخت خود در هستی، از ازل تا ابد و همچنین روشن کردن مسیری از موفقیت افراد در زندگی ارائه گردید. در ادامه این هوش دربرگیرندۀ ارتباط انسان با سایر موجودات و همچنین تفکرات عمیق در زمینۀ معنای مرگ و غایت جهان مادی و معنوی را نیز در بر گرفت. توانایی موقعیتگزینی و خودپنداری، با در نظر گرفتن مشخصههای وجودی انسان بهعنوان معنای زندگی، معنای مرگ، سرنوشت نهایی جهان مادی و معنوی، تجربههای عمیق عشق به دیگری و غوطهور شدن در آثار هنری، ازجمله موارد تخصصی نشأت گرفته از هوش هستیگرا میباشد که زندگی بسیاری از محققان و دانشمندان مطرح جهانی را به خود درگیر کرده است. البته همانطور که میدانید، تقریباً همۀ ما انسانها تا حدودی در خصوص مسائلی که نشأت گرفته از وجودمان میباشد، کنجکاو هستیم؛ اما این کنجکاوی را نمیتوان تماماً نشانهای از هوش هستیگرای بالای درونیمان دانست و قطعاً افرادی که از هوش هستیگرای بالایی برخوردارند، تمایزهایی را با سایر افراد خواهند داشت. در آخر بهتر است که یکی از جالبترین دیدگاه این دسته از افراد اشاره کنیم: آنها بهعنوان فیلسوفان هستیگرا، بر این باورند که من چیزی هستم که فکر میکنم. آنها دائماً درحال بررسی و تفکر در خصوص ادیان گوناگون هستند و اغلب اطلاعات بسیار زیادی در زمینۀ دین و مذهب در اختیار دارند.
از بارزترین ویژگیهای افرادی که در این دستهبندی از انواع هوش قرار میگیرند، تفکرات عمیق میباشد و همانطور که گفته شد، دائماً به دنبال یافتن پاسخ سؤالاتی بنیادین در وجود خود و هستی هستند. در ادامه به بررسی اجمالی و مختصر برخی دیگر از ویژگیهای افرادی که از هوش هستیگرای بالایی برخوردارند، خواهیم پرداخت:
شواهد بررسی شده نشان میدهد این هوش، تا حد بسیار زیادی در فیلسوفان، روانپزشکان و روحانیون دیده میشود. بهطورکلی این دسته از افراد، از گفتوگو دربارۀ تاریخ و فرهنگ باستانی لذت بسیار زیادی میبرند و کمک بسزایی در تحقیقات اینچنینی داشتهاند. از آن جا که این هوش ارتباط مستقیمی با ماهیت خلقت دارد و افرادی که از مقادیر بالایی از این هوش برخوردارند، اغلب در پی کشف چرایی زندگی انسانها، خالق هستی، و… هستند، مشاغلی که در ادامه از آنها یاد میشود، تا حد بسیار زیادی با شخصیت و گرایشات درونی این دسته از افراد همخوانی دارد.
برای تقویت هوش هستیگرا، راههای متعددی وجود دارد. یکی از اقدامات بسیار اساسی در زمینۀ تقویت این هوش، بازدید از یک رصدخانه و یا مجموعۀ آسماننما میباشد. البته لازم به ذکر است که همچنین میتوانید از رصدخانههای آنلاین هم بهره گیرید که یکی از بهترین و معتبرترینِ این سایتها، سایت رصد آنلاین ناسا میباشد. در ادامه به بررسی دیگر عواملی که در تقویت هوش هستیگرا تأثیرگذار است، خواهیم پرداخت:
بهطورکلی هوش هستیگرا، به معنای توان و قابلیت افراد برای تأمل و ژرفاندیشی در خصوص جهان و هستی میباشد. بر این اساس، در مجموعۀ زندگی، تدارک و پیشبینی مسیری از فرصتها، تجربهها و یادگیری مسائل مرتبط با هوش هستیگرا، علاوهبر اینکه تفکر عمقی، تأمل و پرورش قوای ذهنی و فکری افراد را بالا میبرد، سبب میگردد تا در ترسیم دورنماهایی از جهان هستی و معنادار شدن زندگی انسانها نقش اساسی ایفا کنند. اما بهتر است فراموش نکنیم که پرورش و تقویت هوش هستیگرا، تنها بدین معنا نیست که افراد را تشویق و مشتاق به پرسش سؤالات عمیق کنیم؛ بلکه میبایست یاد بگیریم سؤالاتی را از خود بپرسیم که جستوجوی پاسخ آنها، ما را به زندگی شادتر و سلامت روانی بیشتر هدایت میکند.
درصد مطالعه مقاله