اگر مقالۀ استعدادیابی گاردنر را مطالعه کرده باشید، قطعاً میدانید که هوش منطقی – ریاضی از جمله مهم‌ترین هوش‌های چندگانۀ آقای گاردنر می‌باشد و تا حدودی درمورد چیستی آن هم میدانید. دوران مدرسۀ خود را به خاطر می‌آورید؟ آن دسته از دانش‌آموزانی که در درس ریاضیات نمرات بالایی را کسب می‌کردند، دانش‌آموزان باهوش کلاس به‌شمار می‌رفتند و دانش‌آموزانی که در این درس نمرۀ کمی می‌گرفتند، کم‌هوش و خنگ لقب داده می‌شدند. امروزه ما به‌دنبال آن هستیم که به گوش تمام انسان‌های این سرزمین برسانیم که این باور نه‌تنها غلط و اشتباه است، بلکه تا حد بسیار زیادی مخرب خواهد بود؛ چرا که هوشی که بسیاری از انسان‌ها از آن سخن می‌گویند و آن را معیاری برای سنجش ذهن و قدرت ذهنی افراد در نظر می‌گیرند، تنها به هوشی تحت عنوان هوش منطقی – ریاضی انسان، یعنی یکی از 10 نوع هوش ارائه شده توسط آقای گاردنر منتهی می‌گردد. حال سؤال این است که چه افرادی از این هوش برخوردارند؟ برای یافتن پاسخ خود، در مقالۀ هوش منطقی – ریاضی یا همان هوش IQ با ما همراه باشید… تابه‌حال شنیده‌اید که به فردی لقب باهوش بدهند و یا این لقب را به شما نسبت دهند؟ باور غلطی که در خصوص باهوش بودن افراد مطرح است، شیوۀ خلاقانه‌ای است که افراد در انجام برخی امور از آن بهره می‌گیرد. برای مثال دانش‌آموزی که در درسی همچون ادبیات، علوم، و… نمرۀ بالایی کسب می‌کند و یا معدل او بالا میشود، به او می‌گویند که تو چقدر باهوش هستی! در صورتی که این هوشی که از آن صحبت می‌کنند، هوشی است که تنها به توانایی حل مسئله مربوط خواهد شد که هوش منطقی – ریاضی نامیده میشود. هوش چندگانه گاردنر به 9 دسته تقسیم میشود: 1:هوش بدنی(جنبشی-حرکتی) 2:هوش درون فردی 3:هوش برون فردی 4:هوش فضایی 5:هوش طبیعت‌گرا 6:هوش منطقی – ریاضی 7:هوش موسیقیایی 8:هوش زبانی کلامی 9:هوش هستی گرا از آن‌جا که هر فرد می‌تواند از چند هوش به‌طور هم‌زمان برخوردار باشد، نیاز است توضیحات بسیار دقیق‌تری در خصوص انواع هوش(ویکی پدیا) از جمله چگونگی رشد هوش، کارایی هریک از هوش‌ها، و… بداند که در ادامه به یکی از آن‌ها می‌پردازیم: اگر شما هم جزء آن دسته از افرادی هستید که در بازی با اعداد، حل مسائل، تحلیل مسائل، و… مهارت دارید و از انجام آن‌ها لذت می‌برید، باید بدانید که این موضوع سرچشمه‌ای از هوش منطقی – ریاضی می‌باشد. لازم به ذکر است که در صورتی که هیچ مهارتی در انجام اعمال تحلیل و استدلالی ندارید، اصلاً نگران نباشید. ما در این مقاله سعی داریم تا تمامی نکات و مواردی که می‌تواند در رشد و تقویت این هوش در شما مؤثر باشد را بررسی کنیم. با ما همراه باشید:
اگر بخواهیم این هوش را به‌طورکلی بررسی کنیم باید عارض شویم: هوش منطقی – ریاضی به معنایی توانایی حل مسئله و همچنین بهره‌گیری از قدرت منطق در مسائل گوناگون می‌باشد. افرادی که در این دسته‌بندی از انواع هوش قرار می‌گیرند، لذت بسیار زیادی از تفکر کردن و ارتباط دادن مسائل گوناگون با یکدیگر خواهند برد. این هوش سبب می‌گردد تا افراد در کوتاه‌ترین زمان ممکن، بهترین تصمیم‌ها را بگیرند. آن‌ها به‌منظور برخورداری از قوۀ استدلالی که بر اساس منطق می‌باشد، مسائل گوناگون را در ذهن خود بررسی خواهند کرد و اصولی‌ترین و بهترین راه را برخواهند گزید. این هوش، فرد را قادر به درک و تحلیل مسائل گوناگون بر اساس منطق خواهد کرد. به همین سبب است که آنان مشاوران و راهنمای بسیار خوبی خواهند شد.
این دسته از افراد توانایی بسیار بالایی در تحلیل و تفکر در مسائل انتزاعی دارند و به‌راحتی به فهم بالایی در خصوص هر یک از آن‌ها خواهند رسید. شاید تابه‌حال کودکانی را دیده باشید که در درسی همچون ریاضی نمرات بسیار بالایی کسب کند و حتی در عین حال ممکن است در دروس دیگر نمرات خوبی را کسب نکند. افرادی با چنین شرایط، قطعاً از هوش منطقی – ریاضی بالایی برخوردارند و یا به قولی فردی باهوش‌اند. آن‌ها در آیندۀ خود، به مهارت‌های بسیار بالایی در مشاغلی که به تحلیل، استدلال، حساب و کتاب، و… نیاز دارد، دست پیدا خواهند کرد. دانش‌آموزان و افرادی که از این هوش برخوردارند، ممکن است ساعت‌ها، روزها و حتی مدت بسیار طولانی در پی حل کردن برخی مسائل باشند و تا زمانی که به پاسخی منطقی و درست در خصوص آن نرسند، از آن دست نخواهند کشید. افرادی که قادر هستند مطالب و موضوعات مختلف را به شیوه‌‌ای منطقی فرابگیرند، اغلب دانسته‌های جدیدی را که با آن‌ها مواجه می‌شوند را در گروه‌ها و زیرشاخه‌های متعدد دسته‌بندی خواهند کرد. به‌طورکلی آن‌ها علاقۀ بسیار شدیدی به دنبال کردن روش‌های خاص و منظم دارند و برای به انجام رساندن و یا به ثمر رساندن یک موضوع و یا یک مسئولیتی که به آنان داده شده، برنامه‌ریزی خاصی خواهند داشت تا آن را به‌طور دقیق و کامل به انتها برسانند. در آخر لازم به ذکر است که افرادی که در این دسته‌بندی از انواع هوش قرار می‌گیرند، در مواجه شدن با اندازه‌ها، به دنبال تهیۀ فهرست و مشخص کردن مقدار دقیق هر چیز خواهند بود و به‌طورکلی افرادی بسیار دقیق هستند و به هیچ وجه اجازه نخواهند داد تا مانعی مسیرشان را سد کند. به‌طوری که معمولاً قبل از انجام هر کاری، تمامی موارد احتمالی مسیر را بررسی خواهد کرد و از پیش برای مشکلات احتمالی مسیر خود چاره‌ای اندیشیده‌اند و به‌محض مواجه شدن با مشکلات، به‌سرعت به حل آن‌ها خواهند پرداخت.
هوش منطقی – ریاضی دارای ویژگی‌های متعدد و بسیار کاربردی است که در این بخش از مقاله به بررسی آن خواهیم پرداخت: این هوش سبب می‌گردد تا افراد از قابلیت واقع‌بینی برخوردار باشند و در مواجهه با هر موضوعی، به‌طور واقع‌بینانه آن را بررسی خواهند کرد. به همین سبب است که ترفند و موضوعات مثبت اندیشی بر روی آن‌ها تا حدودی جواب نخواهد داد؛ زیرا آنان در صورتی که با موضوعی مواجه شوند که اثرات مثبت و منفی را به‌طور هم‌زمان به همراه داشته باشد، به هیچ وجه نمی‌توانند بخش منفی آن را نادیده بگیرند و قطعاً سعی می‌کنند تا راه حلی را از پی برای آن تعیین کنند.
افرادی که از هوش منطقی – ریاضی بالایی برخوردارند، معتقدند همه چیز می‌بایست منظم و به قولی سازمان‌یافته باشد. به همین منظور است که آن‌ها از دسته‌بندی و مرتب کردن محیط اطراف، مسائل گوناگون و کشف الگوها بسیار لذت خواهند برد. جالب است بدانید این هوش در زمینه‌هایی همچون آمار، لجستیک، تئوری گراف، هندسه، و… تأثیر بسیار زیادی خواهد داشت.
جالب است بدانید منطق، در زندگی این افراد حرف اول را می‌زند و به قولی مغزشان بر قلبشان حاکم است! این دسته از افراد دیدگاه بسیار جالبی دارند که معتقدند در بطن هر موضوع و مسئله‌ای در جهان، دلیلی منطقی نهفته شده که با پیدا کردن آن به‌راحتی می‌توان به حل آن پرداخت. به همین سبب، آن‌ها برای حل کردن و به ثمر رساندن هر مسئله‌ای، ابتدا به ریشه‌یابی آن موضوع می‌پردازند. سپس تمام جوانب و الگوهای احتمالی موجود در آن موضوع را به‌طور کامل بررسی خواهند کرد و در نهایت در پی یافتن علتی منطقی برای آن خواهند بود تا به راه‌حلی درست و قطعی دست پیدا کنند.
بسیاری بر این باورند که این دسته از افراد، حرف هیچ شخصی را به‌جز حرف خودشان قبول ندارند و افرادی مغرور و خودبین هستند؛ در صورتی که به هیچ وجه این‌طور نیست! آن‌ها هیچ چیز را بدون وجود شواهد منطقی کافی قبول یا رد نمی‌کنند. پس اگر قصد دارید سخن و یا عقیدۀ آنان رو رد و یا تکذیب کنید، حتماً سعی کنید پشت صحبت‌هایتان دلایلی منطقی ارائه دهید.
تفکرات این دسته از افراد به‌صورت سیستماتیک می‌باشد. یعنی ذهن آنان بر اساس یک سیستم هر موضوعی را سازمان‌دهی خواهد کرد. برای مثال اگر مسئولیت و یا کاری را به آنان بسپارید، در ابتدا آن موضوع را در رأس یک هرم در ذهن خود ترسیم می‌کنند و سپس از تمامی جهات، موضوعات احتمالی آن را بررسی و در بخشی از ذهن خود ثبت می‌کنند. در ادامه بر اساس قواعد اصولی و منظم، چاره‌ای برای رفع و یا حل آن در نظر خواهند گرفت.
هوش – ریاضی سبب می‌گردد تا آن‌ها علاقۀ بسیار زیادی به انجام پژوهش‌های علمی پیدا کنند و برای یافتن پاسخ مسائل و پرسش‌های خود، یک فرایند مشخص و نظام‌مندی شده را دنبال کنند و مشاهدات خود را به‌طور دقیق ثبت کنند و در نهایت نتیجه را ارائه دهند. یکی دیگر از دلایلی که سبب می‌گردد آن‌ها اهل علم، تحقیقات و پژوهش باشند، آن است که هیچ‌گاه بدون دلیل و مدرک منطقی حرفی را نخواهند زد. به همین منظور قبل از بیان موضوعات، حتماً پشت پردۀ آن را بررسی خواهند کرد. و یا زمانی که فردی در خصوص موضوعی سخنی ارائه دهد، آن‌ها ابتدا با منطق و استدلال خود آن را بررسی می‌کنند و اگر به نتیجۀ قابل قبولی نرسند، قطعاً در خصوص آن تحقیق می‌کنند و سپس آن را قبول و یا رد می‌کنند.
همان‌طور که گفته شد، افرادی که در این دسته‌بندی از انواع هوش قرار می‌گیرند، مهارت بسیار بالایی در حل محاسبات ریاضی و مسائل پیرامون آن دارند. این دسته از افراد علاقۀ بسیار زیادی به اعداد و محاسبات ریاضی دارند و قادرند عملیات و محاسبات ریاضی را به‌صورت ذهنی حل کنند.
همان‌طور که میدانید این هوش متشکل از منطق و ریاضیات می‌باشد. هوش و ریاضیات در کنار هم سبب می‌گردد تا ذهن فرد همانند یک کامپیوتر عمل کند؛ به‌طور که آن‌ها برای حل مسائل گوناگون، قدم به قدم محاسبات را انجام داده تا به پاسخ صحیح و نهایی برسند.
این دسته از افراد از آن جا که هرچیزی را مطابق با منطق می‌سنجند، اگر در بحث و یا موردی، نظری خلاف آن چه که مطرح شده داشته باشند، به‌صورت انتقاد بیان می‌کنند و اغلب با دلیل و منطق نظریۀ قبلی را رد و یا تکذیب می‌کنند. به همین جهت است که آنان به قولی روحیۀ انتقادی دارند.
هر یک از ما انسان‌ها در بسیاری از موضوعات مختلف دائماً درحال بررسی و قضاوت موارد گوناگون هستیم. برای مثال اگر مشکلی میان دو دوست پیش بیاید که بین خودشان حل نشود، شخصی را به‌عنوان شخص سوم برمی‌گزینند و موضوع خود را با او مطرح می‌کنند تا میانشان داوری کند و راه حلی درست و منطقی برای مشکل به‌وجود آمده پیشنهاد دهد. در مسائل بزرگ‌تر، دیگر به شخصی آگاه‌تر و داناتر نیاز خواهد بود. به همین جهت افراد نزد یک وکیل و در ادامه گاهاً نزد قاضی ارجاع داده خواهند شد تا در خصوص موضوعی، بر اساس منطق و قوانین داوری و قضاوت کند.
از آن جا که این هوش ارتباط مستقیمی با منطق و قانون‌مندی دارد، افرادی که از این هوش برخوردارند می‌توانند به‌عنوان یک وکیل و یا یک قاضی بسیار عادل فعالیت کنند. در ادامه به برخی دیگر از مشاغل مرتبط با هوش منطقی – ریاضی خواهیم پرداخت:
جهت تقویت و رشد هوش منطقی – ریاضی، مؤثرترین روش خصوصاً برای کودکان انجام فعالیت‌هایی است که در قالب بازی هستند. در این راستا بازی‌های مرتبط با هوش منطقی – ریاضی به‌طور کاملاً هدفمند طراحی و ارائه شده‌اند که قطعاً تأثیر بسزایی در رشد این هوش و همچنین درخشیدن کودکان در آینده خواهد داشت. در ادامه به بررسی اجمالی برخی دیگر از عوامل و مواردی که سبب تقویت این هوش خواهد شد، می‌پردازیم:
همان‌طور که طی مقالات دیگر به آن اشاره داشتیم، هریک از انواع درون ما انسان‌ها تا درجات مختلفی وجود دارند که هر یک از هوش‌ها قابل رشد هستند. به همین جهت تمامی شما مخاطبین عزیز قادر به برخورداری از این هوش هستید. اما تنها موضوعی که درخصوص انواع هوش از جمله هوش منطقی – ریاضی مطرح می‌باشد آن است که هوش همانند عضلات بدن انسان، برای ورزیده شدن و تقویت شدن ملزم به داشتن تمرینات مکرر و اصولی خواهد بود؛ پس با انجام تمرینات و موارد ذکر شده در این مقاله، قادر به تقویت و پرورش این هوش خواهید بود.
در آخر لازم به ذکر است که اگر از هوش منطقی – ریاضی بالایی برخوردارید، صرفاً نباید تحت عنوان یک برنامه‌نویس کامپیوتر و یا یک ریاضی‌دان فعالیت کنید؛ بلکه تمام انسان‌ها قادر به بهره‌گیری از این هوش در بسیاری از زمینه‌های شغلی خواهند بود که حتی ممکن است غیرمرتبط با منطق و ریاضی باشد.
درصد مطالعه مقاله
