هوش منطقی چیست + 6 ویژگی هوش منطقی ریاضی

اگر مقالۀ استعدادیابی گاردنر را مطالعه کرده باشید، قطعاً می‌دانید که هوش منطقی ریاضی از جمله مهم‌ترین هوش‌های چندگانۀ آقای گاردنر می‌باشد. دوران مدرسۀ خود را به خاطر می‌آورید؟ آن دسته از دانش‌آموزانی که در درس ریاضیات نمرات بالایی را کسب می‌کردند، دانش‌آموزان باهوش کلاس به‌شمار می‌رفتند و دانش‌آموزانی که در این درس نمرۀ کمی می‌گرفتند، کم‌هوش و خنگ لقب داده می‌شدند. اما امروزه ما به‌دنبال آن هستیم که به گوش تمام انسان‌های این سرزمین برسانیم که این باور نه‌ تنها غلط و اشتباه است، بلکه تا حد بسیار زیادی مخرب خواهد بود؛ چرا که هوشی که بسیاری از انسان‌ها از آن سخن می‌گویند و آن را معیاری برای سنجش ذهن و قدرت ذهنی افراد در نظر می‌گیرند، تنها به هوشی تحت عنوان هوش منطقی ریاضی انسان، یعنی یکی از 9 نوع هوش ارائه شده توسط آقای گاردنر منتهی می‌گردد. حال سؤال این است که چه افرادی از این هوش برخوردارند؟ برای یافتن پاسخ خود، در مقالۀ هوش منطقی ریاضی با ما همراه باشید.

برای اشنایی با مفهوم هوش و نظریه های آن مقاله هوش چیست را مطالعه کنید.

هوش چندگانه گاردنر به 9 دسته تقسیم میشود:

1. هوش حرکتی جسمانی
2. هوش درون فردی
3. هوش برون فردی
4. هوش فضایی
5. هوش طبیعت‌ گرا
6. هوش منطقی
7. هوش موسیقیایی
8. هوش زبانی کلامی
9. هوش هستی گرا

از آن‌جا که هر فرد می‌تواند از چند هوش به‌طور هم‌زمان برخوردار باشد، نیاز است توضیحات بسیار دقیق‌تری در خصوص انواع هوش از جمله چگونگی رشد هوش، کارایی هریک از هوش‌ها، و… بدانید که در ادامه به یکی از آن‌ها می‌پردازیم:

اگر شما هم جزء آن دسته از افرادی هستید که در بازی با اعداد، حل مسائل، تحلیل مسائل، و… مهارت دارید و از انجام آن‌ها لذت می‌برید، باید بدانید که این موضوع سرچشمه‌ای از هوش منطقی ریاضی می‌باشد. ما در این مقاله سعی داریم تا تمامی نکات و مواردی که می‌تواند در رشد و تقویت این هوش در شما مؤثر باشد را بررسی کنیم.

هوش منطقی ریاضی چیست ؟

 هوش منطقی ریاضی به معنایی توانایی حل مسئله و همچنین بهره‌گیری از قدرت منطق در مسائل گوناگون می‌باشد. افرادی که در این دسته‌بندی از انواع هوش قرار می‌گیرند، لذت بسیار زیادی از تفکر کردن و ارتباط دادن مسائل گوناگون با یکدیگر خواهند برد. این هوش سبب می‌گردد تا افراد در کوتاه‌ترین زمان ممکن، بهترین تصمیم‌ها را بگیرند. آن‌ها به‌منظور برخورداری از قوۀ استدلالی که بر اساس منطق می‌باشد، مسائل گوناگون را در ذهن خود بررسی خواهند کرد و اصولی‌ترین و بهترین راه را برخواهند گزید. هوش ریاضی، فرد را قادر به درک و تحلیل مسائل گوناگون بر اساس منطق خواهد کرد. به همین سبب است که آنان مشاوران و راهنمای بسیار خوبی خواهند شد.

یکی دیگر از انواع هوش، هوش طبیعت گرا است. برای آشنایی با این هوش مقاله هوش طبیعت گرا چیست را مطالعه کنید.

برای آشنایی با یکی دیگر از انواع هوش در نظریه گاردنر مقاله هوش تجسمی یا فضابی را مطالعه کنید.

این دسته از افراد توانایی بسیار بالایی در تحلیل و تفکر در مسائل انتزاعی دارند و به‌ راحتی به فهم بالایی در خصوص هر یک از آن‌ها خواهند رسید. شاید تابه‌حال کودکانی را دیده باشید که در درسی همچون ریاضی نمرات بسیار بالایی کسب کند و حتی در عین حال ممکن است در دروس دیگر نمرات خوبی را کسب نکند. افرادی با چنین شرایط، قطعاً از هوش منطقی بالایی برخوردارند و یا به قولی فردی باهوش‌اند. آن‌ها در آیندۀ خود، به مهارت‌های بسیار بالایی در مشاغلی که به تحلیل، استدلال، حساب و کتاب، و… نیاز دارد، دست پیدا خواهند کرد.

دانش‌آموزان و افرادی که از این هوش برخوردارند، ممکن است ساعت‌ها، روزها و حتی مدت بسیار طولانی در پی حل کردن برخی مسائل باشند و تا زمانی که به پاسخی منطقی و درست در خصوص آن نرسند، از آن دست نخواهند کشید. افرادی که قادر هستند مطالب و موضوعات مختلف را به شیوه‌‌ای منطقی فرابگیرند، اغلب دانسته‌های جدیدی را که با آن‌ها مواجه می‌شوند را در گروه‌ها و زیرشاخه‌های متعدد دسته‌بندی خواهند کرد.

به‌طورکلی آن‌ها علاقۀ بسیار شدیدی به دنبال کردن روش‌های خاص و منظم دارند و برای به انجام رساندن و یا به ثمر رساندن یک موضوع و یا یک مسئولیتی که به آنان داده شده، برنامه‌ریزی خاصی خواهند داشت تا آن را به‌طور دقیق و کامل به انتها برسانند.

در آخر لازم به ذکر است که افرادی که در این دسته‌بندی از انواع هوش قرار می‌گیرند، در مواجه شدن با اندازه‌ها، به دنبال تهیۀ فهرست و مشخص کردن مقدار دقیق هر چیز خواهند بود و به‌ طور کلی افرادی بسیار دقیق هستند و به هیچ وجه اجازه نخواهند داد تا مانعی مسیرشان را سد کند. به‌طوری که معمولاً قبل از انجام هر کاری، تمامی موارد احتمالی مسیر را بررسی خواهد کرد و از پیش برای مشکلات احتمالی مسیر خود چاره‌ای اندیشیده‌اند و به‌محض مواجه شدن با مشکلات، به‌سرعت به حل آن‌ها خواهند پرداخت.

ویژگی هوش منطقی ریاضی

هوش منطق-ریاضی دارای چه ویژگی ای است؟ هوش منطقی ریاضی گاردنر دارای ویژگی‌های متعدد و بسیار کاربردی است که در این بخش از مقاله به بررسی آن خواهیم پرداخت:

این هوش سبب می‌گردد تا افراد از قابلیت واقع‌بینی برخوردار باشند و در مواجهه با هر موضوعی، به‌طور واقع‌بینانه آن را بررسی خواهند کرد. به همین سبب است که ترفند و موضوعات مثبت اندیشی بر روی آن‌ها تا حدودی جواب نخواهد داد؛ زیرا آنان در صورتی که با موضوعی مواجه شوند که اثرات مثبت و منفی را به‌طور هم‌زمان به همراه داشته باشد، به هیچ وجه نمی‌توانند بخش منفی آن را نادیده بگیرند و قطعاً سعی می‌کنند تا راه حلی را از پی برای آن تعیین کنند.

• بی‌نظمی هیچ معنایی ندارد!

افرادی که از هوش ریاضی منطقی بالایی برخوردارند، معتقدند همه چیز می‌بایست منظم و به قولی سازمان‌یافته باشد. به همین منظور است که آن‌ها از دسته‌بندی و مرتب کردن محیط اطراف، مسائل گوناگون و کشف الگوها بسیار لذت خواهند برد. جالب است بدانید این هوش در زمینه‌هایی همچون آمار، لجستیک، تئوری گراف، هندسه، و… تأثیر بسیار زیادی خواهد داشت.

یکی دیگر از هوشهای چند گانه گاردنر هوش موسیقیایی است که میتوانید در مقاله هوش موسیقیایی اطلاعات بیشتری راجع به آن کسب کنید.

برای اشنایی با انواع دیگر هوش از مقاله استعدادیابی گاردنر استفاده کنید.

• منطق یا احساسات؟

جالب است بدانید منطق، در زندگی این افراد حرف اول را می‌زند و به قولی مغزشان بر قلبشان حاکم است! این دسته از افراد دیدگاه بسیار جالبی دارند که معتقدند در بطن هر موضوع و مسئله‌ای در جهان، دلیلی منطقی نهفته شده که با پیدا کردن آن به‌راحتی می‌توان به حل آن پرداخت. به همین سبب، آن‌ها برای حل کردن و به ثمر رساندن هر مسئله‌ای، ابتدا به ریشه‌یابی آن موضوع می‌پردازند. سپس تمام جوانب و الگوهای احتمالی موجود در آن موضوع را به‌طور کامل بررسی خواهند کرد و در نهایت در پی یافتن علتی منطقی برای آن خواهند بود تا به راه‌حلی درست و قطعی دست پیدا کنند.

اگر میخواهید با هوش کلامی گاردنر نیز آشنا شوید مقاله هوش بیانی را از دست ندهید.

بسیاری بر این باورند که این دسته از افراد، حرف هیچ شخصی را به‌ جز حرف خودشان قبول ندارند و افرادی مغرور و خودبین هستند؛ در صورتی که به هیچ وجه این‌طور نیست! آن‌ها هیچ چیز را بدون وجود شواهد منطقی کافی قبول یا رد نمی‌کنند. پس اگر قصد دارید سخن و یا عقیدۀ آنان رو رد و یا تکذیب کنید، حتماً سعی کنید پشت صحبت‌هایتان دلایلی منطقی ارائه دهید.

• سیستماتیک:

تفکرات این دسته از افراد به‌صورت سیستماتیک می‌باشد. یعنی ذهن آنان بر اساس یک سیستم هر موضوعی را سازمان‌دهی خواهد کرد. برای مثال اگر مسئولیت و یا کاری را به آنان بسپارید، در ابتدا آن موضوع را در رأس یک هرم در ذهن خود ترسیم می‌کنند و سپس از تمامی جهات، موضوعات احتمالی آن را بررسی و در بخشی از ذهن خود ثبت می‌کنند. در ادامه بر اساس قواعد اصولی و منظم، چاره‌ای برای رفع و یا حل آن در نظر خواهند گرفت.

• عاشق علم!

هوش ریاضی سبب می‌گردد تا آن‌ها علاقۀ بسیار زیادی به انجام پژوهش‌های علمی پیدا کنند و برای یافتن پاسخ مسائل و پرسش‌های خود، یک فرایند مشخص و نظام‌مندی شده را دنبال کنند و مشاهدات خود را به‌طور دقیق ثبت کنند و در نهایت نتیجه را ارائه دهند. یکی دیگر از دلایلی که سبب می‌گردد آن‌ها اهل علم، تحقیقات و پژوهش باشند، آن است که هیچ‌گاه بدون دلیل و مدرک منطقی حرفی را نخواهند زد. به همین منظور قبل از بیان موضوعات، حتماً پشت پردۀ آن را بررسی خواهند کرد و یا زمانی که فردی در خصوص موضوعی سخنی ارائه دهد، آن‌ها ابتدا با منطق و استدلال خود آن را بررسی می‌کنند و اگر به نتیجۀ قابل قبولی نرسند، قطعاً در خصوص آن تحقیق می‌کنند و سپس آن را قبول و یا رد می‌کنند.

• مهارت در ریاضیات:

همان‌طور که گفته شد، افرادی که در این دسته‌بندی از انواع هوش قرار می‌گیرند، مهارت بسیار بالایی در حل محاسبات ریاضی و مسائل پیرامون آن دارند. این دسته از افراد علاقۀ بسیار زیادی به اعداد و محاسبات ریاضی دارند و قادرند عملیات و محاسبات ریاضی را به‌صورت ذهنی حل کنند.همان‌طور که می‌دانید این هوش متشکل از منطق و ریاضیات می‌باشد. هوش و ریاضیات در کنار هم سبب می‌گردد تا ذهن فرد همانند یک کامپیوتر عمل کند؛ به‌طور که آن‌ها برای حل مسائل گوناگون، قدم به قدم محاسبات را انجام داده تا به پاسخ صحیح و نهایی برسند.

• تفکرات انتقادی:

این دسته از افراد از آن جا که هرچیزی را مطابق با منطق می‌سنجند، اگر در بحث و یا موردی، نظری خلاف آن چه که مطرح شده داشته باشند، به‌صورت انتقاد بیان می‌کنند و اغلب با دلیل و منطق نظریۀ قبلی را رد و یا تکذیب می‌کنند. به همین جهت است که آنان به قولی روحیۀ انتقادی دارند.

مشاغل مرتبط با هوش ریاضی چیست ؟

هر یک از ما انسان‌ها در بسیاری از موضوعات مختلف دائماً درحال بررسی و قضاوت موارد گوناگون هستیم. برای مثال اگر مشکلی میان دو دوست پیش بیاید که بین خودشان حل نشود، شخصی را به‌عنوان شخص سوم برمی‌گزینند و موضوع خود را با او مطرح می‌کنند تا میانشان داوری کند و راه حلی درست و منطقی برای مشکل به‌وجود آمده پیشنهاد دهد. در مسائل بزرگ‌تر، دیگر به شخصی آگاه‌تر و داناتر نیاز خواهد بود. به همین جهت افراد نزد یک وکیل و در ادامه گاهاً نزد قاضی ارجاع داده خواهند شد تا در خصوص موضوعی، بر اساس منطق و قوانین داوری و قضاوت کند.

از آن جا که این هوش ارتباط مستقیمی با منطق و قانون‌مندی دارد، افرادی که از این هوش برخوردارند می‌توانند به‌عنوان یک وکیل و یا یک قاضی بسیار عادل فعالیت کنند.

در ادامه به برخی دیگر از مشاغل مرتبط با هوش منطقی ریاضی خواهیم پرداخت:

• مهندسی معماری
• حسابدار
• فیزیک
• نجوم
• برنامه‌نویس کامپیوتر
• تحلیل‌گر مالی
• معلم ریاضی
• مدیر پروژه
• مهندس برق
• پلیس
• تحلیل‌گر سیستم
• طراح پایگاه داده
• تحلیل‌گر شبکه
• مشاور بورس و سرمایه‌گذاری
• مهندس شیمی
• پزشک
• مهندسی پزشکی
• پژوهش‌گر
• تحلیل‌گر داده و هوش تجاری
• و…

چگونه هوش منطقی ریاضی را تقویت کنیم؟

جهت تقویت و رشد هوش منطقی ریاضی، مؤثرترین روش خصوصاً برای کودکان انجام فعالیت‌هایی است که در قالب بازی هستند. در این راستا بازی‌های مرتبط با هوش منطقی ریاضی به‌طور کاملاً هدفمند طراحی و ارائه شده‌اند که قطعاً تأثیر بسزایی در رشد این هوش و همچنین درخشیدن کودکان در آینده خواهد داشت.در ادامه به بررسی اجمالی برخی دیگر از عوامل و مواردی که سبب تقویت این هوش خواهد شد، می‌پردازیم:

1. انجام بازی‌هایی مثل دومینو و سودوکو در تقویت این هوش بسیار مؤثر است.
2. به کودکان خود استفاده از چرتکه را یاد بدهید تا محاسبات خود را به‌وسیلۀ آن انجام دهند.
3. پازل و بازی‌های فکری پیچیده نیز در کنار معماهای ریاضی، قطعاً تأثیر بسزایی بر رشد این هوش خواهد داشت.
4. برنامه‌نویس‌ها نیز تا حد بسیاری از این هوش برخوردارند. به همین منظور توصیه می‌شود که نوعی زبان برنامه‌نویسی کامپیوتری فرا بگیرید.
5. اخبار در زمینۀ علوم ریاضی و مفاهیم علمی را دنبال کنید.
6. در صورت امکان در آموزشگاهی ثبت‌نام کنید. البته لازم به ذکر است که بسیاری از افراد با بهره‌گیری از خودآموز به تقویت این هوش پرداخته‌اند.
7. تا جایی که می‌توانید مسائل ریاضی را در ذهن خود حل کنید و تا حد امکان از ماشین حساب استفاده نکنید. برای این کار از مسائل ساده شروع کنید.
8. پیدا کردن کاربرد روش‌های مکاشفه برای حل مسائل، بسیار مؤثر خواهد بود.
9. مفاهیم و مباحثی که در ریاضی فراگرفته‌اید و همچنین راه‌حل مسائل گوناگون را به دیگر افراد کلاس و یا دوستانتان آموزش دهید و یا به قولی مباحثی را که در آن مهارت دارید را به سایر افراد تدریس کنید.
10. در صورت امکان حتماً از آزمایشگاه علمی یا مکان‌هایی که به حل مسائل مربوط به ریاضیات می‌پردازند دیدن کنید و یا حتماً در اینترنت ویدئوهایی در این زمینه ببینید.
11. در خصوص مباحث جدیدی که فراگرفته‌اید با دیگر افراد کلاس و یا پژوهشگاه مباحثه کنید و سعی کنید راه‌حل‌های مختلف را بررسی کنید.
12. و در آخر نکتۀ بسیار مهمی که بیشترین تأثیر را بر تقویت هوش منطقی – ریاضی خواهد داشت، روبه‌رو شدن با مسائل است! به هیچ وجه از مسائل دشوار فرار نکنید و با آن‌ها روبه‌رو شوید. لازم به ذکر است که بهتر است تا زمانی که به جواب صحیحی از مسائل نرسیده‌اید آن‌ها را رها نکنید و بارها و بارها تلاش کنید.

کلام آخر:

همان‌طور که طی مقالات دیگر به آن اشاره داشتیم، هریک از انواع هوش درون ما انسان‌ها تا درجات مختلفی وجود دارند که هر یک از هوش‌ها قابل رشد هستند. به همین جهت تمامی شما مخاطبین عزیز قادر به برخورداری از این هوش هستید. اما تنها موضوعی که درخصوص هوش منطقی ریاضی مطرح می‌باشد آن است که هوش همانند عضلات بدن انسان، برای ورزیده شدن و تقویت شدن ملزم به داشتن تمرینات مکرر و اصولی خواهد بود؛ پس با انجام تمرینات و موارد ذکر شده در این مقاله، قادر به تقویت و پرورش این هوش خواهید بود.

برخی سوالات رایج