حتماً شما هم در طول روز با عناوین «بازاریاب» یا «بازاریابی» برخورد می‌کنید و احتمالاً درک تفاوت بازاریابی با فروشنده یا خریدار برای شما هم کمی چالش‌برانگیز است. در این مطلب سعی داریم تا موضوع بازاریابی و وظایف یک شخص بازاریاب را به‌صورت مفصل بررسی کنیم. آن‌گاه می‌توانیم تشخیص دهیم که آیا ما نیز توانایی انتخاب چنین شغلی را داریم یا خیر. بهرحال تنها پس از شناخت ماهیت فعالیت‌ها است که می‌توان استعداد، توانایی‌ها و اشتیاق خود برای انجام آن را مورد سنجش قرار داد. پس در اینجا می‌توانید این موارد را بررسی کرده و دقیقاً بدانید که بازاریاب کیست و چه می‌کند.
بازاریاب کیست؟
معمولاً وقتی می‌پرسند بازاریاب کیست، به یاد فروشنده‌ها می‌اُفتیم، اما فروش تنها یکی از زیرمجموعه‌های کاری یک بازاریاب به حساب می‌آید. در واقع بازاریابی، علم مدیریت تبادل بین محصولات و خدمات یک شرکت با مشتریان آن است. بازاریاب‌ها همواره تلاش می‌کنند تا در پی بررسی شرایط بازار، وضعیت رقبا، قیمت‌گذاری مناسب، ارتقا کیفیت، تحلیل مقدار تولید و ….. در نهایت ارزش بیشتری به مشتریان داده و از آن‌ها ارزش‌های مالی دریافت کنند. البته تمام این ها نیاز به علم بازاریابی و توجه ویژه به فرآیند بازاریابی و فروش دارد.
پس وقتی می‌خواهیم بدانیم بازاریاب کیست، باید شخصی را تصور کنیم که با استفاده از توانایی مدیریت و ارتباطی خود، می‌کوشد تا بین تولید و فروش یک محصول یا ارائه یک خدمت خاص، تعادل برقرار کند. مشتریانی که در پی فرآیند بازاریابی و پس از تلاش‌های یک بازاریاب جذب می‌شوند، مشتریان همیشگی یک کسب‌وکار خواهند بود، چرا که علم بازاریابی فراتر از فروش‌های بزن دررویی و مقطعی است!
بازاریاب‌ها با جمع‌آوری اطلاعات بازار و مشتریان، سعی می‌کنند تا مسیر فروش محصولات و خدمات موردنظر خود را هر روز بیشتر از پیش هموار کنند. این افراد سعی می‌کنند تا تمام موانع و مشکلاتی که در مسیر فروش یک محصول وجود دارد را بردارند. برای مثال، وقتی فروش یک محصول خاص مانند دستمال کاغذی پایین می‌آید، بازاریابان شرکت عرضه کننده محصولات بهداشتی، تحقیقات خود را آغاز می‌کنند تا به علت پایین آمدن آن پی ببرند.
این مشکل ممکن است بخاطر وجود محصولات مشابه با قیمت پایین‌تر در بازار، نداشتن کیفیت کافی دستمال کاغذی‌های آن شرکت، بسته‌بندی نامناسب یا ….. ایجاد شده باشد. بازاریابان وقتی دلیل کاهش فروش را پیدا کنند، آن را برطرف کرده و دوباره مقدار فروش را افزایش می‌دهند. البته جا انداختن محصولات جدید در بازار نیز به شگردهای بازاریابی مخصوص نیاز دارد که باز هم بازاریاب‌ها باید آن را عملی کنند اما می توان به این موضوع اشاره کرد کمک گرفتن از ابزارهای مختلف همچون بازاریابی دیجیتال می تواند کمک شایانی در این موضوع بکند.
وظایف بازاریاب چیست؟
شناخت وظایف بازاریاب‌ها می‌تواند به ما کمک کند تا بهتر بتوانیم بفهمیم که یک بازاریاب کیست و دقیقاً باید چکار کند. بنابراین وظایف اصلی کسی که چنین شغلی را انتخاب می‌کند، به قرار زیر است:
شناخت بازار و داشتن استراتژی
از روی واژه بازاریاب می‌توان رابطه آن با بازار را درک کرد. معنی بازاریاب این است که فرد بتواند بازار کار خود را به درستی شناخته و با زوایای مختلف ان آشنایی کامل پیدا کند. برای مثال، اگر بازاریابی برای یک شرکت تولید مبلمان کار کند، نسبت به کسی که در یک شرکت هواپیمایی کار می‌کند، با بازار کار متفاوتی سروکار دارد. پس شناخت بازار هدف مرتبط با زمینه کاری را می‌توان اولین وظیفه یک بازاریاب محسوب کرد. سپس می توان داشتن استراتژی درست و اصولی را گام مهم بعدی در کار به حساب آورد. پیشنهاد میکنیم برای آشنایی بیشتر با استراتژی مقاله ” استراتژی به زبان ساده ” را مطالعه نمایید.
اگر میخواهید در مورد ویزیتور بیشتر بدانید، پیشنهاد می شود مقاله ویزیتور کیست را بخوانید.
شناخت مشتریان
شناخت علایق و تمایلات مشتریان و مخاطبین کسب‌وکار نیز بر عهده‌ی بازاریابان است. یک شرکت هر چقدر بیشتر مشتریان خود را بشناسد، بهتر می‌تواند تولیدات و خدمات خود را به سمت رفع نیازهای آنان هدایت کرده و رضایت ایشان را جلب کند. برای مثال، یک شرکت تولید محصولات آرایشی، اگر شناخت خود در مورد مشتریانش را به روز نکند، نمی‌تواند محصولات جدیدی که مشتریانش به آن نیاز دارند را تولید کند، در نتیجه مشتریان آن نیز به تدریج به سمت سایر برندها می‌روند.
ارتباط با مشتریان
نگهداری مشتریان و تبدیل کردن آن‌ها به مشتریان دائمی نیز برعهده‌ی بازاریاب است. برای تحقق این امر، باید با مشتریان ارتباط برقرار کرد؛ این ارتباط نیز می‌تواند از طریق تماس تلفنی، ایجاد و نگهداری از بانک اطلاعاتی مشتریان، فرستادن ایمیل، پیامک، برگزاری مسابقه و قرعه‌کشی، ایجاد باشگاه مشتریان ، استفاده از بازاریابی ویروسی و ….. باشد.
ارائه گزارش کار به مدیران
یک مدیر موفق که دقیقاً می‌داند بازاریاب کیست و چه نقش مهمی در ارتقای کسب و کار وی دارد، افرادی را برای این امر مهم انتخاب می‌کند که بتوانند فعالیت‌های مستمر خود را به‌صورت دوره‌ای و به شیوه‌ای قابل فهم به او ارائه دهند. بنابراین تنظیم و ارائه‌ی گزارش نیز یکی از اصلی‌ترین وظایف یک بازاریاب است.
برگزاری همایش‌ها و برنامه‌های تجاری
شرکت در نمایشگاه‌ها برای بررسی جدیدترین محصولات موجود در بازار و همچنین برگزاری گردهمایی برای معرفی محصولات و خدمات جدید شرکت خود به بازار نیز جزو وظایف اصلی یک بازار است و باید توانایی انجام آن در شخص بازاریاب وجود داشته باشد.
تفاوت کارشناس فروش و بازاریاب در چیست؟
همان‌طور که قبلاً هم اشاره کردیم، بسیاری از افراد وقتی می‌خواهند بدانند بازاریاب کیست، تصور می‌کنند که فروشنده‌ها و کارشناسان فروش، همان بازاریاب‌ها هستند؛ اما در حقیقت، کارشناس فروش می‌تواند یکی از افراد زیردست بازاریاب باشد.
بازاریاب به دنبال جدیدترین و کارآمدترین روش‌های ممکن برای بالا بردن کل بازدهی و مقدار فروش شرکت از طریق بررسی عوامل گوناگون است، اما کارشناس فروش تنها به دنبال راه‌هایی است که بتواند محصول یا خدمتی را به مشتریان بفروشد.
برای آشنایی با بازاریابی ویروسی و مزایا و معایب آن مقاله انواع بازاریابی ویروسی را مطالعه کنید.
در واقع کارشناس فروش، ضمن ایده پردازی و اجرای روش‌های فردی خود برای ارتباط با مشتریان، از استراتژی‌های کلی بازاریاب پیروی می‌کند. یک بازاریاب نمی‌تواند تمام شگردهای فروش را اجرا کرده و ضمن بررسی‌های خود، به‌صورت مستقیم برای فروش محصول اقدام کند – یعنی مستقیماً به سراغ مشتریان بروند – این در حالی است که واحد فروش، یکی از اصلی‌ترین واحدهای کسب‌وکارها است و نیاز به فعالیت گسترده دارد.
مدیران فروش افرادی هستند که می‌توانند این شاخه را به صورت کامل پوشش داده و فعالیت‌های مربوط به پیدا کردن مشتریان تازه، ارائه تسهیلات و تخفیف‌های بیشتر به مشتریان فعلی، تفکیک مشتریان خوش‌حساب از بدحساب و … را با دقت بالایی انجام دهند.
کارشناسان فروش می‌توانند زیر نظر بازاریابان فعالیت کنند، با آن‌ها همکاری کنند یا به صورت مستقل کار کنند (در برخی از شرکت‌ها، واحد بازاریابی و مدیریت فروش از هم مجزا است). بنابراین شیوه تعامل مدیران فروش و بازاریابان به قوانین حاکم بر هر شرکت و کسب‌وکار خاص وابسته است.
یک بازاریاب باید چه مهارت‌هایی داشته باشد؟
حالا که می‌دانید بازاریاب کیست و چه وظایفی دارد، ممکن است کم‌کم به سمت انتخاب چنین شغلی تمایل پیدا کرده باشید. اما این حرفه نیز مانند هر حرفه دیگر به یک سری مهارت‌ها نیاز دارد که ورود به آن با داشتن چنین مهارت‌هایی ممکن می‌شود که به قرار زیر هستند:
- دارا بودن مدرک تحصیلی در رشته‌های مدیریت مالی و بازاریابی
- داشتن مهارت فروش و متقاعدسازی مشتری
- توانایی ارزیابی کیفیت محصولات و مقدار رضایت مشتریان
- داشتن توانایی تجزیه و تحلیل و تنظیم گزارشات مالی به‌صورت اصولی
- مسلط به نرم‌فزارهای آنالیزی و آماری
- داشتن مدرک adsl و تونایی استفاده از اینترنت
- داشتن مهارت مذاکره در فروش‌های گسترده و عقد قراردادها
- داشتن مهارت حل مسئله به عنوان یک مهارت کلیدی برای رهایی از بن‌بست‌ها
هر چقدر مهارت های مالی و ارتباطی یک بازاریاب بیشتر باشد، بهتر می‌تواند از پس مسئولیت‌های شغلی خود برآید. اما نکته حائز اهمیت این است که یک بازاریاب باید همیشه آپدیت بوده و از آخرین متد فروش، تغییرات بازار، پرسونای مشتریان و … آگاهی کامل داشته باشد.
آیا همه می‌توانند بازاریاب شوند؟
قطعاً بازاریابی نیز یک شغل حرفه‌ای است و کسی که از مهارت‌های ذکر شده برخوردار باشد، می‌تواند آن را برگزیند. اما مهم‌تر از مهارت و مدرک تحصیلی، علاقه و روحیه لازم برای فعالیت در چنین زمینه‌ای است. بنابراین اگر فکر می‌کنید بررسی وضعیت بازار و مشتریان به صورت مستمر برای شما لذت‌بخش است، قطعاً بهترین پیشه برای شما، همین بازاریاب شدن است.
اما اگر حتی ضمن داشتن مهارت‌های کافی برای اخذ چنین شغلی، روحیه و علاقه کافی را برای انتخاب آن در خود نمی‌بینید، بازاریاب شدن، شغلی نیست که بتواند رضایت خاطر شما و استقلال مالی‌تان را به همراه داشته باشد. با پی بردن به اینکه بازاریاب کیست و چه مسئولیت‌ها و مهارت‌هایی دارد، به راحتی می‌توان به این موضوع پی برد که آیا این کار برای ما مناسب است یا خیر؟!
جمع بندی نهایی
برخی از مشاغل در جهان هستند که به نسبت دیگر شغل‌ها، اهمیت و کاربرد حساس‌تر و گسترده‌تری دارند؛ بازاریابی هم یکی از همین شغل‌ها است که نقش تعیین‌کننده‌ای را برای شرکت‌ها برعهده دارد. اگر واحد بازاریابی یک شرکت به درستی عمل کند، رشد و پیشرفت روزافرون آن شرکت، حتمی خواهد بود. اما اگر واحد بازاریابی یک کسب‌وکار ضعیف عمل کند، کل عملکرد آن کسب‌وکار تحت تأثیر قرار می‌گیرد.
بنابراین اگر تا به امروز دقیقاً نمی‌دانستید که بازاریاب کیست، اما هم‌اینک می‌دانید و با مسئولیت‌های گسترده آن نیز آشنا هستید. پس اگر با موقعیت کاری بازاریابی روبه‌رو شدید، با دقت به شرایط آن فکر کنید و اگر حس کردید از توانایی لازم برای انجام آن برخودار هستید، با توکل به خدا، کار خود را شروع کنید. قطعاً هر موفقیتی، یک نقطه آغاز داشته است، نقطه آغاز شما می‌تواند همین امروز باشد. پس اگر روحیه‌ای کنجکاو و جستجگر داشته باشید، موفقیت شما در شغل بازاریابی حتمی خواهد بود!
پیشنهاد میکنیم مقاله بازاریابی فردی را مطالعه نمایید.
برخی از سوالات متداول :
بازاریاب کیست؟
واقع بازاریابی، علم مدیریت تبادل بین محصولات و خدمات یک شرکت با مشتریان آن است. بازاریاب‌ها همواره تلاش می‌کنند تا در پی بررسی شرایط بازار، وضعیت رقبا، قیمت‌گذاری مناسب، ارتقا کیفیت، تحلیل مقدار تولید و ..... در نهایت ارزش بیشتری به مشتریان داده و از آن‌ها ارزش‌های مالی دریافت کنند.
وظایف بازاریاب چیست؟
شناخت بازار و داشتن استراتژی - شناخت مشتریان - ارتباط با مشتریان و ....
یک بازاریاب باید چه مهارت‌هایی داشته باشد؟
دارا بودن مدرک تحصیلی در رشته‌های مدیریت مالی و بازاریابی داشتن مهارت فروش و متقاعدسازی مشتری توانایی ارزیابی کیفیت محصولات و مقدار رضایت مشتریان و....
4 دیدگاه در “بازاریاب کیست؟ | بررسی میانگین درآمد ماهیانه بازاریابی”