باهوش بودن از جمله صفاتی است که بیشتر افراد تمایل دارند تا به آنها نسبت داده شود. در نظر عموم مردم افراد باهوش موفق‌تر هستند و زندگی بهتری را تجربه می‌کنند، به همین دلیل است که بیشتر افراد به ویژه والدین تمایل دارند تا اطلاعات بیشتری از هوش کسب کنند و با اجرای تکنیک هایی خاصی سبب شود تا فرزندان باهوش‌تری داشته باشند. در این خصوص باید بدانید مفهوم هوش در مورد انسان یک مفهوم بسیار پیچیده است، از این رو به راحتی نمی‌توان آن را شناخت و به افراد مختلف صفت باهوش بودن را نسبت داد.
در سال‌ها اخیر اصطلاحات جدیدی در مورد هوش به گوش می‌خورد، از جمله هوش هیجانی و هوش شناختی! وجود این اصطلاحات و تقسیم‌بندی هوش به انواع مختلف سبب پیچیده‌تر شدن مفهوم هوش شده است. برای شناخت بهتر و بیشتر هوش قبل از هر اقدامی لازم است تا با مؤلفه‌های مختلفی که در مورد هوش وجود دارد آشنا شوید. جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد هوش هیجانی و هوش شناختی و همچنین کسب اطلاعات در مورد تفاوت EQ با IQ در این مقاله با ما همراه باشید.
هوش هیجانی
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد تفاوت بین هوش شناختی و هوش هیجانی لازم است تا در ابتدا با مفهوم هر یک از انواع هوش آشنا شوید. نخستین فردی که مفهوم هوش هیجانی را مطرح کرد، شخصی به نام دکتر دانیل گلمن بود. این فرد با تلاش‌ها و البته تحقیق‌های خود در نهایت سبب شد تا عموم مردم با مفهوم هوش هیجانی آشنا شوند و در مورد تأثیرات این جنبه از هوش بر روی زندگی خود آگاهی بیشتری پیدا کنند. دکتر گلمن هوش هیجانی را اینگونه تعریف کرده است: هوش هیجانی به معنای توانایی تشخیص احساسات و عواطف خود و دیگران است. این تشخیص احساسات و عواطف به هدف‌های مختلفی انجام می‌شود که از جمله این اهداف می‌توان به این موارد اشاره کرد:
استفاده از عواطف و هیجانات برای برقراری ارتباط با دیگران و حفظ ارتباطات برانگیختن فرد یا دیگران
دکتر گلمن معتقد بود افراد در هر مکانی که باشند نیاز دارند تا با دیگران ارتباط برقرار کنند. برقراری ارتباط با دیگران مستلزم داشتن توانایی و مهارت‌های خاصی است که فرد با به کار‌گیری آنها بتواند یک ارتباط مؤثر و پایداری را با دیگران شروع کند. این توانایی و مهارت برقراری ارتباط با دیگران مربوط به جنبه‌ای از هوش است که دکتر گلمن از آن تحت عنوان هوش هیجانی یاد می‌کند.
هوش هیجانی به جنبه‌ای از هوش افراد اشاره دارد که مربوط به درک، ارزیابی و کنترل عواطف و احساسات می‌شود. افرادی که هوش هیجانی قوی‌تری دارند، توانایی بیشتری در مدیریت احساسات خود داشته و می‌توانند از این توانایی برای اهداف مختلف از جمله درک احساسات دیگران، تسهیل-گری تفکر و… استفاده کنند. برای تشخیص هوش هیجانی می‌توان به روابط فرد بیشتر توجه کرد. روانشناس یا مشاور با بررسی نحوه ارتباط فرد با دیگران و همچنین با در نظر گرفتن توانایی وی برای کنترل احساساتش می‌تواند به هوش هیجانی او پی ببرد. هوش هیجانی بر جنبه‌های مختلف زندگی افراد تأثیر‌گذار است. افرادی که هوش هیجانی قوی‌تری دارند می‌توانند روابط پایدارتری را با دیگران تجربه کنند که این مورد خود سبب موفقیت هر چه بیشتر این افراد می‌شود.
اگر میخواهید با تست های شخصیتی آشنا شوید به شما پیشنهاد می کنیم مقاله انواع تست شخصیتی معروف را مطالعه کنید.
هوش شناختی
برای ادامه توضیح در مورد تفاوت بین هوش شناختی و هوش هیجانی بهتر است به مفهوم هوش شناختی هم اشاره کنیم. IQ به معنای بهره هوشی است. بهره هوشی اصطلاحی است که میزان هوش هر فرد را در قالب اعداد بیان می‌کند. لازم به توضیح است که بیان هوش انسان در قالب اعداد تنها برای ملموس کردن این مفهوم است وگرنه در واقعیت اعداد نمی‌توانند نشانگر‌های خوبی برای بیان هوش هر فرد باشند. برای محاسبه IQ افراد روش‌های مختلفی وجود دارد. رایج‌ترین روش استفاده از تست‌های روانشناسی است که با استفاده از آنها می‌توان به یک عدد رسید که این عدد نشان‌دهنده هوش شناختی فرد خواهد بود.
هوش شناختی مربوط به جنبه‌های خاصی از ذهن است. از جمله مواردی که مربوط به هوش شناختی می‌شود می‌توان به تفکر، توانایی یادگیری، درک اطلاعات محیطی، درک کلمات، درک مفاهیم ریاضی و. . اشاره کرد. هوش شناختی به میزان خود بر روی زندگی فرد تأثیر‌گذار است. فردی که هوش شناختی قوی‌تری دارد عملکرد بهتری در درس خواندن از خود نشان می‌دهد. این فرد با داشتن تونایی تفکر و حل مسأله بیشتر می‌تواند در مواجه با چالش‌ها فکر کرده و بهترین راهکار را پیدا کند.
اگر میخواهید درمورد تست انیاگرام اطلاعات بیشتر داشته باشید به شما پیشنهاد می کنیم مقاله تست انیاگرام چیست را مطالعه کنید.
تفاوت هوش هیجانی و هوش شناختی
یکی از مهمترین تفاوت EQ با IQ در نحوه اندازه‌گیری این دو جنبه از هوش است. آی کیو به معنای ضریب هوشی است و عدد ضریب هوشی هم بر اساس یک آزمون استاندارد به دست می‌آید. در این آزمون بهره هوشی هر فرد با تقسیم سن عقلی فرد بر سن شناسنامه‌ای او به دست می‌آید. هوش شناختی نشان‌دهنده توانایی‌های ذهنی است از جمله: استدلال سیال، استدلال کمی، حافظه، پردازش تصویری و. . برخی از روانشناسان معتقد هستند هوش شناختی تا قبل از 18 سالگی قابل رشد است، در نتیجه افراد با انجام روش‌های خاصی که در مورد تقویت هوش شناختی وجود دارد می‌توانند این جنبه از هوش را تقویت کرده و تأثیرات مثبت آن را بر روی زندگی خود مشاهده کنند.
هوش هیجانی به توانایی‌های ادراکی، ارتباطی و کنترل هیجانی افراد اشاره دارد. این جنبه از هوش نشان‌دهنده توانایی و مهارت برقراری ارتباط با دیگران، حفظ روابط، درک احساسات دیگران و داشتن رفتار مناسب، کنترل احساسات، در نظر گرفتن تأثیرات احساس بر رفتار و تأثیرات رفتار و… است. جالب است بدانید در سال‌های اخیر در مورد این جنبه از هوش تحقیقات زیادی انجام شده است که برخی از آنها نشان‌دهنده قابل تقویت بودن این جنبه از هوش هستند.
همانطور که می دانید انسان دارای چند نوع حافظه است که یکی از آنها حافظه فعال است. مقاله حافظه فعال چیست شما را بیشتر با این حافظه آشنا می کند.
سخن پایانی
باید گفت در این مقاله به توضیح بیشتر در مورد تفاوت EQ با IQ پرداختیم. به طور کلی باید گفت هوش یکی از پیچیده‌ترین مفاهیمی است که انسان‌ها به صورت روزانه با آن در ارتباط هستند. هوش جنبه‌های مختلف زندگی افراد را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد، از این رو هر گونه تغییری در آن می‌تواند اثرات زیادی داشته باشد. برای اینکه زندگی بهتر و موفق‌تری داشته باشید باید با انواع هوش آشنا بوده و در مورد چیستی و تأثیرات هر کدام از آنها اطلاعاتی را کسب کنید. هوش هیجانی و هوش شناختی هر دو مهم هستند و زمانی بیشترین تأثیر را دارند که در کنار یکدیگر به طور متعادل استفاده شوند. بهتر است زمان خود را صرف پیدا کردن جواب این سؤال که آیا هوش هیجانی مهم‌تر است یا هوش شناختی نکنید! در عوض برای رسیدن به موفقیت با تلاش کردن به مهارت‌ها و توانایی‌های خود اضافه کنید.